Od 10. – 12. septembra 2019. godine na Zlatiboru (Srbija), održan je Forum o politikama ruralnog razvoja zemalja Jugoistočne Evrope, kome su prisustvovala 4 učesnika iz Bosne i Hercegovine. Forum je organizovan od strane nacionalnih mreža koje se bave ruralnim razvojom, kao krovnih organizacija civilnog društva balkanskih zemalja i Fondacije za razvoj Turske. Forum je finansijski podržan od strane EU (kroz ALTER projekat) i Višegradskog međunarodnog fonda (kroz SINERGY projekat) i Zlatiborskog Eko Agrara doo.
Forum o politikama ruralnog razvoja zemalja Jugoistočne Evrope 2019 se bavio temom položaja mladih u ruralnim sredinama. Forumu su prisustvovali relevantni akteri iz ove oblasti (predstavnici regionalnih i nacionalnih mreža mladih, predstavnici evropskih, regionalnih i nacionalnih mreža za ruralni razvoj, predstavnici relevantnih ministarstava i institucija za mlade, predstavnici organizacija civilnog društva, novinari, kao i mladi iz ruralnih sredina balkanskih zemalja). Na Forumu je učestvovalo preko 50 učesnika iz 12 zemalja.
U uvodnom dijelu skupa su predstavljeni ciljevi i program Foruma, a učesnicima su se obratili:
– Vladimir Bojović ispred opštine Čajetina,
– Miona Ilić, ispred Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije
– Dragan Roganović, ALTER projekat, rukovodilac projekta
Nakon toga su prezentovana iskustva dvije regionalne platforme koje se bave ruralnim razvojem i mladima u ruralnim oblastima:
– SWG (Stalna radna grupe za regionalni ruralni razvoj u jugoistočnoj Evropi), Boban Ilić, generalni sekretar
– RYCO (Regionalna kancelarija za saradnju sa mladima) – Fatos Mustafa, zamenik generalnog sekretara
Na Forumu su održane 4 panel sesije sa specifičnim temama na kojima su panelisti iz EU i balkanskih zemalja prezentovali svoja iskustva:
Panel sesija 1 – Politika podrške mladima u ruralnim područjima zemalja zapadnog Balkana, Turske i EU
– Veronika Korcekova (Belgija), analitičar politika, ENRD i podrška mladima iz ruralnih područja na nivou EU
– Slađana Grujić, (Srbija), programski direktor, Stalna konferencija gradova i opština – Lokalna samouprava i lokalna politika za podršku ruralnom razvoju
– Miona Ilić, (Srbija), Ministarstvo poljoprivrede Srbije – Ruralna politika za mlade i podrška mladim poljoprivrednicima u Srbiji
– Aris Adlers, (Letonija), predsjednik PREPARE AISBL, Uloga organizacija civilnog društva i OCD u poboljšanju politika za podršku mladima iz ruralnih područja
– Miroslav Ivanović, (Srbija), Regionalna razvojna agencija Zlatibor – Regionalna saradnja i ruralni razvoj
Panel sesija 2 – Ekonomske aktivnosti mladih u ruralnim sredinama – kako uspostaviti stimulativno okruženje
– Duško Cvjetinović, (BiH), Udruženje građana Nešto Više – Programi stručne prakse
– Milenko Jovanović, (Srbija), Udruženje mladih poljoprivrednika Srbije
– Vladimir Bojović, (Srbija), direktor, Zlatiborski eko agrar – Podrška privrednim aktivnostima mladih u seoskim sredinama
– Marko Cvijanović, (Srbija), Ruralni centar Sova – Iskustvo regionalnog brendiranja kao načina podrške mladima
Panel sesija 3 – Uloga organizacija civilnog društva u podršci mladima u ruralnim sredinama i aktivizmu mladih
– Bojan Kovač, (Srbija), LAG Srce Bačke – Kako uključiti mlade u Lokalne akcione grupe, iskustva iz Srbije
– Martina Slamova, (Slovačka), VIPA – Ruralni mladi u regionu
– Dragan Roganović, (Srbija), IDA Kraljevo – Projekat ‘’Ruralni mladi’’ i podrška udruženjima mladih
– Leotrim Germizaj, (Kosovo*), NORDK – Iskustvo NORDK-a u pružanju podrške mladima
Panel sesija 4 – Poboljšanje životnih uslova mladih u ruralnim područjima
– Katrina Miška-Idu, (Letonija), Letonski ruralni forum, letonski stručnjaci u pružanju podrške mladima
– Martina Slamova (Slovačka) – Iskustvo sa programom Erasmus + i podrška ruralnim zajednicama
– Miljana Peković, (Crna Gora), Tehnoplis – Uloga Tehnopolisa u podršci ruralnom razvoju
– Tomas Novak (Češka Republika) – Aktivnosti LAG-ova na poboljšanju životnih uslova, saradnja sa vladom Južne Češke i program podrške ruralnog razvoja
Drugog dana Foruma učesnici su prijepodne aktivno učestvovali u radu podijeljeni u 4 grupe po “rural caffe” metodologiji. Ova metodologija podrazumijeva kandidovanje osnovnih tema sa dodatnim podpitanjima (prepoznavanje problema, preporuke za unapređenje stanja…) pri čemu svaka od grupa ima stalnog moderatora za ove teme. Učesnici podeljeni u grupe određeno vreme (oko pola sata) učestvuju u razgovoru na određenu temu a nakon toga prelaze kod drugog moderatora i učestvuju u razgovoru na drugu temu, s tim što ih moderator upoznava sa zaključcima prethodne grupe. Na taj način svi učesnici prolaze kroz sve teme i dopunjuju jedni druge a moderatori izvode kompletirane preporuke i zaključke odabranih tema. Na Forumu su obrađene 4 teme, i to:
– Ekonomske aktivnosti mladih u ruralnim sredinama – kako uspostaviti stimulativno okruženje
– Uloga organizacija civilnog društva u podršci mladim u ruralnim sredinama
– Šta su potrebe mladih iz ruralnih područja i kako zajednica može da odgovori na potrebe
– Aktivizam mladih
Definisani zaključci i preporuke sa Foruma su prezentovani učesnicima kao jedan od modela za poboljšanje položaja mladih u ruralnim sredinama kroz saradnju i dijalog svih relevantnih aktera a kreiranjem stimulativnih politika ruralnog razvoja. Preporuke Foruma o politikama ruralnog razvoja zemalja Jugoistočne Evrope 2019 koje se odnose na poboljšanje položaja mladih u ruralnim oblastima će biti predstavljene učesnicima 4. Evropskog ruralnog parlamenta koji će se održati Asturija, Španija od 6. do 9. novembra 2019. godine i 2. Evropskog parlamenta mladih za ruralni razvoj (Asturija, Španija, 4. do 6. novembar 2019. godine), s mogućnošću da doprinesu političkim preporukama.
Tokom trajanja Foruma, za učesnike su organizovane 2 terenske posete tokom kojih su prezentovani primjeri dobre prakse mladih preduzetnika iz zlatiborskih sela koji se uspješno bave seoskim turizmom, pčelarstvom i sušenjem mesa na tradicionalni način. Na završnoj ceremoniji diskutovalo se o primjerima dobre prakse mladih preduzetnika iz ruralnih sredina drugih zemalja i analizirala uspješnost pokazanih primjera.
Na sledećem linku se nalaze prezentacije sa Foruma o politikama ruralnog razvoja zemalja Jugoistočne Evrope 2019:
https://drive.google.com/drive/folders/1131E7zHPytms2RNT0LTYVTz50zgbV6FX